ادبيات فارسي /  گروه آزمايشي علوم تجربي   (25 سؤال)

1) در همه ي گزينه ها به جز گزينه ي . . . . . غلط املايي هست.

1- جاي ثواب آن باشدکه به طريق تعاون قوّتي کنيدتادام ازجاي برگيريم.

2- ايشان حقوق مرا به طاعت ومناصحت بگذاردند وبه معونت و مظاهرت ايشان از دست صيّاد بجستم.

3- در وقت فراغ موافقت اَولي تر،والّا طاعنان مجال وقيعت يابند وبايد که مواجب سيادت را به ادا رسانيد.

4- اهمال جانب من جايز نشمري واز ضمير بدان رخصت نيابي و ثِقَط دوستان به کرم عهد تو بيفزايد.

2) « واردي است از خداوند بر دل سالک که او را از گذشته و آينده غافل مي گرداند.» و « امور خارق العاده است که به سبب عنايت خداوندي از صوفي کامل صادر مي شود.»  به ترتيب توضيح کدام اصطلاحات «عُرفا وصوفيه» است؟

1- وقت کرامت                    2- همّت کرامت                    3- وقت   فتوح                    4- فتوح - همّت          

3) در کدام گزينه غلط املايي هست؟

1- روامدار که سر به دنبال هوس بگذارم ودرظلمات جهل وضلال بيقوله از شاهراه بازنشناسم.

2- اطرافيان من مسحور بازي هاي او بودند من درست نمي ديدم اشباحي به چشم مي خورد.

3- در ميان شهر مسجدي آدينه پاکيزه وحصين ودر ساحت مسجد قبّه اي است ودر پاژه ي آن مشرعه اي ساخته است.

4- وقتي به حيّي از احياي عرب فرازرسيدم سياهي ديدم مغلول ومسلسل بر در خيمه افکنده اند اندر آفتاب.

4) معني درست واژه هاي « اِزار با سِق کَش وقيعت جُنحه » به ترتيب در کدام گزينه آمده است؟

1- چهره ورخسار ، برگزيده وبرتر ، آغوش وبغل ، سرزنش وبدگويي ، اسب يدک

2- لُنگ ، بلند ، خوش وخرّم ، سرزنش وبد گويي ، گناه وبزه

3- چهره ورخسار ، برگزيده وبرتر ، آغوش وبغل ، سرزنش وبدگويي ، بال وجناح لشکر

4- لُنگ ، بلند ، خوش وخرّم ، غيرت ، اسب يدک

5) معني درست واژه هاي « صبوح سهم بادي غِرّه سِگال » به ترتيب در کدام گزينه آمده است؟

1- بامداد ، ترس و وحشت ، بيابان ، مغرور ،بدانديش                       2- شراب صبحگاهي ، ترس ، آغاز ، گول خورده ، بدانديش

3- شراب بامدادي ، ترس ، آغاز ، گول خورده ، انديشه                  4- صبح زود ،بهره ، بيابان بي آب وعلف ، سرکش ،انديشه

6) نام درست نويسندگان يا سُرايندگان آثار زير به ترتيب در کدام گزينه آمده است؟

« روزگار سياه تلخ وشيرين از رنجي که مي بريم سيرالعباد الي المعاد جام جهان بين »

1- عبّاس خليلي ،محمّدعلي جمال زاده ، جلال آل احمد ، سنايي غزنوي ، محمّدعلي اسلامي نُدوشن

2- مشفق کاظمي ، محمّدعلي جمال زاده ، جلال آل احمد ، سنايي غزنوي ، جلال رفيع

3- مشفق کاظمي ، بزرگِ علوي ، جلال آل احمد ، عطّار نيشابوري ، محمّدعلي اسلامي نُدوشن

4-  عبّاس خليلي ، بزرگِ علوي ، صنعتي زاده ، خاقاني شرواني ، جلال رفيع

7) کدام يک از شخصيّت هاي زير در داستان نبرد « رستم واسفنديار » حضور ندارد؟

1-  زال                         2-  نوش آذر                         3-  زواره                         4-  توس

 

8) نوع نثر همه ي گزينه هاي زير به جز گزينه ي . . . . .  يکسان است.

1- تاريخ جهانگشا                         2- کليله ودمنه                         3- مناجات نامه                         4- گلستان

9) همه ي گزينه ها به جز گزينه ي . . . . . درست است.

1- « انه ايد» اثري حماسي است که شاعر در آن خود به ابداع وابتکار پرداخته است.

2- داستان هاي عاشقانه را در ادب فارسي با شعر نمايشي در ادب اروپا مي توان برابر دانست.

3- اوج شکوفايي شعر اَخَوان در مجموعه ي « زمستان » نمايان است.

4- سبک شعري « مهرداد اوستا » منتسب به سبک خراساني است.

10) در کدام يک از گزينه هاي زير، هر سه آرايه ي « تشبيه ايهام تنا سب حسن تعليل » هست؟

1- برو طواف دلي کن که کعبه ي مخفي است                            که آن خليل بنا کرد و  اين خدا خود ساخت

2- درفشان  لاله در وي چون چراغي                                            وليک از دود او بر جانش داغي

3- چون خاک در هواي تو از پا فتاده ام                                        چون اشک در قفاي تو با سر دويده ام

4- آيينه ي سکندر جام مي  است بنگر                                          تا بر تو عرضه دارد احوال مُلک دارا

11) در همه ي گزينه ها به جز گزينه ي . . . . . آرايه ي « متناقض نما » مشهود است.

1- زلف آشفته ي او موجب جمعيّت ماست                          چون چنين است پس آشفته ترش بايد کرد

2- ما هيچ متاعان خجل از قدر رواجيم                                  در کشور ما رونق بازار کسادي است

3- مضمون سرنوشت دو عالم جز اين نبود                             کان سر که خاک ره شد از آسمان گذشت

4- زديم در خم زلف گره گشاي تو چنگ                            که مفلسيم و نداريم هيچ دستاويز

12) در کدام يک از ابيات زير،هر چهار آرايه ي « تشبيه تلميح تشخيص جناس » وجود دارد؟

1- اي صبح دم،ببين که کجا مي فرستمت                                     نزديک آفتاب وفا مي فرستمت

2- يا رب  اين آتش که بر جان  من است                                      سرد کن زان سان که کردي بر خليل

3- وادي  پُر  از  فرعونيان  و قبطيان  است                                      موسي جلودار است ونيل اندر ميان است

4- اي  هدهد صبا   به  سبا    مي فرستمت                                       بنگر که از کجا به کجا مي فرستمت

13) کدام يک از گزينه هاي زير به ويرايش نياز ندارد؟

1- برخي مدرسه ها از امکانات خوب آزمايشگاهي ورايانه اي برخوردار هستند.

 2- پيشنهاد گروه پژوهش در جلسه ي امروز مجمع مطرح و به تصويب همه ي اعضا رسيد.

3- گزارشي که هم اکنون به دست ما رسيده است را براي شما مي خوانم.

4- بازرسين آژانس بين المللي انرژي اتمي از تأسيسات هسته اي نطنز بازديد کردند.

14) جايگاه تکيه در واژه هاي «نشسته اند هوشمندانه بخوانيد خيمه شب بازي خواهند ديد »  به ترتيب در کدام گزينه آمده است؟

1- ماقبل پاياني ، پاياني ، آغازي ، پاياني ، ماقبل پاياني                      2- پاياني ، پاياني ، آغازي ، ماقبل پاياني ، پاياني

3- پاياني ، ماقبل پاياني ، آغازي ، ماقبل پاياني ، آغازي                    4- ماقبل پاياني ،ماقبل پاياني ، آغازي ، پاياني ، پاياني

15) کدام يک از مصدرهاي زير مي تواند جمله هاي چهارجزيي با«مفعول متمّم» ،«مفعول ومسند» و«متمّم ومسند» بسازد؟

1-  پختن                                   2- ناميدن                              3- گفتن                             4- پنداشتن

16) در کدام يک از گزينه هاي زير، هر سه نوع واژه ي «مشتق» ، «مرکّب» و « مشتق مرکّب » وجود ندارد؟

1- دست يابي به چنين دانشي جز از راه درس وبهره گرفتن از معلّم واستمرار در فراگيري،امکان پذير نيست.

2- معناشناسي کوششي است براي پي بردن به اين نکته که اهل زبان چگونه منظور هم ديگر را مي فهمند.

3- در روزگار ما  تمامي کتابخانه ها ي  دنيا به اين سيستم اطّلاع رساني مجهّز شده اند.

4- با بزرگ نمايي و اغراق در توصيف چهره،حالات وخصايص انساني مي توان يک نوشته را طنزآميز کرد.

17) کدام يک از جمله هاي زير از نوع وتعداد اجزاي اصلي،با جمله هاي ديگر متفاوت است؟

1- مردم گاه و بي گاه به مناسبت پيروزي ورزشکاران کشورمان در کوچه ها وخيابان ها مراسم جشن وشادماني برپامي کنند.

2- به دليل نگارش کتاب هاي علمي به زبان عربي،غربيان بسياري ازدانشمندان قديم ايراني را به اشتباه دانشمندعرب مي شناسند.

3- اسفنديار به سبب غرور رويين تني وزور پهلواني خودش را هم طراز  رستم مي بيند.

4- لسان الغيب، حافظ،در آن اوضاع نابه سامان اجتماعي اين قلب شناسي را از که آموخته بود؟

18) عبارت زير به ترتيب از چند « تکواژ » و چند « واژه »  تشکيل شده است؟

          « توجّه خاورشناسان فرنگي به بعضي از آثار فارسي موجب شده است که خود ما نيز به کشف مجدّد آن ها دست يابيم.»

1-  35 25                               2-  34 24                               3- 36 25                               4- 33 24

19) مفهوم بيت : « پرستش زمستي است در کيش مهر          برون اند  زين جرگه هشيارها» با کدام يک ازگزينه ها،تنا سب معنايي ندارد؟

1- عقل کجا پي برد شيوه ي سوداي عشق                        بازنيابي به عقل سرّ معمّاي عشق

2- هوش خردمند را عشق به تاراج بر                                من نشيندم که باز صيد کبوتر شود

3- عقل سلطان قادر خوشخوست                                     آن که سايه خداش گويند اوست

4- آن گه که عشق دست تطاول دراز کرد                        معلوم شود که عقل ندارد کفايتي

20) با توجّه به بيت هاي داده شده،کدام مفهوم پيشنهادي نادرست است؟

1- آسايش دو گيتي تفسير اين دو حرف است                    با دوستان مروّت ، با دشمنان مدارا               (حُسن خُلق)

2- سرکش مشو که چون شمع از غيرتت بسوزد                  دلبر که در کف او موم است سنگ خارا     (قدرت مطلق عاشق)

3- ده روزه مهر گردون افسانه است وافسون                        نيکي به جاي ياران فرصت شمار يارا          (اغتنام فرصت)

4- اي صاحب کرامت شکرانه ي سلامت                            روزي تفقّدي کن درويش بينوا را              (درويش نوازي)

21) در کدام گزينه شاعر از خلوص نيّت خود در عبادت خداوند سخن مي گويد؟

1- سنگ از پشت نمازم پيداست.                                     2- من نمازم را پيِ تکبيره الا حرام علف مي خوانم.

3- همه ي ذرّات نمازم پيداست.                                      4- من وضو با تپش پنجره ها مي گيرم.

22) مفهوم عبارات زير با کدام يک از گزينه هاي زير تنا سب معنايي دارد؟

          « ابليس را چون در دل آدم بار ندادند ودست ردبه رويش بازنهادند،مردود همه ي جهان گشت.»

1- مدّعي خواست که آيد به تماشاگه راز                                دست غيب آمد و بر سينه ي نامحرم زد

2- عقل مي خواست کزان شعله چراغ افروزد                           برق غيرت بدرخشيد و جهان برهم زد

3- جلوه اي کرد رُخت ديد ملک عشق نداشت                        عين آتش شد از اين غيرت و برآدم زد

4- آسمان بار امانت نتوانست کشيد                                          قرعه ي کار به نام من ديوانه زدند

23) مفهوم بيت « منش بايد از مرد چون سرور است             اگر بُرز و بالا ندارد رواست » ازمتن کدام داستان «گلستان» دريافت مي شود؟

1- طوطي وزاغ                    2- شهزاده ي قصيرجثّه                    3- زاهد رياکار                    4- بازرگان کيش               

24) مفهوم همه ي گزينه هاي زير به جز گزينه . . . . .  با هم تناسب و نزديکي معنايي دارند.

1- که يکي هست و هيچ نيست جز او                             وَحدَ هُ لا الهَ اِلّا هو

2- چو نيکو بنگري در اصل اين کار                               هم او بيننده،هم ديده است وديدار

3- تا به جايي رساندت که يکي                                      از جهان وجهانيان بيني

4- گر به اقليم عشق روي آري                                       همه آفاق گلستان بيني

25) مفهوم « غم » در کدام گزينه با گزينه هاي ديگر متفاوت است؟

1- جان بهر غم است و بي غم امکان نبود                         هر جان که در او غم نبود جان نبود

2- غم مي خوريم و هيچ شکايت نمي کنيم                      ما را چه غم  زغم که غمت غمگسار ماست

3- غمش را غير دل سرمنزلي نيست                                  ولي آن هم نصيب هر دلي نيست

4- غم آمد،غصّه آمد،ماتم آمد                                        خدا را اين ميان کم دارم امشب

 

1- پاسخ صحيح گزينه ي «2» است.هرچهارجمله ازدرس «کبوترطوقدار» انتخاب شده اند ودرگزينه ي يک املاي واژه ي «ثواب» به معناي «اجر وپاداش» و نادرست است وصحيح آن«صواب»به معني  «مصلحت ودرست» است.درگزينه ي سه املاي واژه ي «فراغ»به معناي «آسودگي وآسايش» و نادرست ودرست آن «فراق»به معناي «جدايي وهجران» است.درگزينه چهاراملاي «ثقط» نادرست وصحيح آن « ثقت»به معناي «اعتماد واطمينان» است.

 

2- پاسخ صحيح گزينه ي«1»است.اين اصطلاحات عرفاني ازدرس«ذکرحسين بن منصور»ازادبيات فارسي عمومي 1و2 پيش دانشگاهي انتخاب شده اند

«همّت« دراصطلاح صوفيه توجّه طالب است باتمام قواي روحاني خود به جانب حق براي حصول کمال براي خود ياديگري.«فتوح» حاصل شدن چيزي ازآن چه توقّع نباشد،گشايشي که درحال وباطن سالک ايجادمي شود.

 

3- پاسخ صحيح گزينه ي «1» است.املاي واژه ي «بيقوله» نادرست وشکل صحيح آن «بيغوله» به معناي بيابان است.جمله هاي ديگر غلط املايي ندارند وهمه از کتاب ادبيات 1و2 پيش دانشگاهي انتخاب شده اند.

 

4- پاسخ صحيح گزينه ي «2» است. واژه ها از کتاب ادبيات فارسي 3 انتخاب شده اند.

5- پاسخ صحيح گزينه ي «3» است.واژه ها از کتاب ادبيات فارسي 2 انتخاب شده اند.

6- پاسخ صحيح گزينه ي «1» است.همه ي کتاب ها از بخش درآمد وتاريخ ادبيات کتاب ادبيات فارسي2 انتخاب شده اند.

 

7- پاسخ صحيح گزينه ي «4» است.زال پدر رستم،زواره برادر رستم و نوش آذر پسر اسفنديار است که دراين جنگ کشته مي شود وفقط توس است که دراين نبردحضور ندارد.

8- پاسخ صحيح گزينه ي «1» است.اين سؤال ازبياموزيم درس اوّل ادبيات فارسي3 انتخاب شد.نثرکتاب«تاريخ جهانگشا» اثرماندگار جويني،مصنوع ومتکلّف است درحالي که نثربقيه ي کتاب ها،مسجّع وفنّي است.

9- پاسخ صحيح گزينه ي «2» است.اين سؤال تاريخ ادبياتي،ازادبيات پيش دانشگاهي انتخاب شد.اوج شکوفايي شعري اخوان ثالث را در مجموعه ي شعر«آخر شاهنامه» مي بينيم.

10- پاسخ صحيح گزينه ي«2»است.لاله را به چراغ تشبيه کرد.واژه ي «لاله» ايهام تناسب دارد زيرا دو معني دارد .معني اوّل آن نوعي گل ومعناي دوم،

نوعي چراغ قديمي است وچون معني دوم دراين جاکاربرد ندارد امّا با واژه ي چراغ تناسب دارد،پس ايهام تناسب دارد.حُسن تعليل،آوردن علّت زيبا وشاعرانه است نه علّتي واقعي.دراين بيت علّت سياهي وسط گل لاله را به خاطر دودچراغ مي داندکه علّت واقعي نيست وسياهي وسط لاله علّتي طبيعي دارد.

11- پاسخ صحيح گزينه ي «4» است.دربيت اوّل زلف آشفته ي معشوق را سبب آسايش خاطر مي دانددرحالي که زلف يارموجب پراکندگي است.بيت دوم رونق بازار کسادي تناقض دارد.بيت سوم،سري که تواضع کند وپايين بيايد ازآسمان هم مي گذردواين تناقض است.

 

12= پاسخ صحيح گزينه ي «4» است.بادصبا را به پرنده ي هُدهُد تشبيه کرد.واژه هاي «صبا وسبا» جناس ناقص اختلافي در حرف اوّل هستند.هرگاه غيرانسان راباحروف مناداخطاب قراردهيم،تشخيص هستندپس اي هدهد صبا تشخيص دارد.بيت به فرستادن هدهد ازسوي حضرت سليمان نبي به نزد بلقيس ،ملکه ي سرزمين سبا تلميح دارد.

 

13- پاسخ صحيح گزينه ي «1» است.چون «برخوردار» درجمله هاي مثبت به کارمي رود ودراين جانيز مفهوم جمله مثبت ودرست است.درجمله ي دوم پس از مطرح،فعل «شد»رابدون قرينه حذف کرد.درگزينه سوم،نشانه ي مفعولي«را» بلافاصله پس از مفعول نيامد.درگزينه ي چهارم کلمه ي فارسي «بازرسين» را باعلامت جمع عربي جمع بست که نادرست است.

 

14- پاسخ صحيح گزينه ي «1» است.درماضي نقلي تکيه روي آخرين هجاي صفت مفعولي است.درصفت تکيه ي روي هجاي آخراست.در مضارع التزامي،تکيه روي هجاي اول يعني،پيشوند«ب» قرارمي گيرد.دراسم ها،تکيه روي هجاي آخراست.درفعل آينده،تکيه روي هجاي دوم فعل کمکي است.بنابراين فقط گزينه ي يک مي تواند درست باشد.

 

15- پاسخ صحيح گزينه ي «3» است.مصدر«پختن» دو وجهي است وهم به صورت ناگذر وهم به صورت گذرا به مفعول مي آيد.مصدرهاي

«ناميدن و پنداشتن» گذرا به مفعول ومسند هستند وفقط مصدر«گفتن» مي تواند گزينه ي درست باشد.

 

16- پاسخ صحيح گزينه ي «2» است.درگزينه ي يک «دست يابي بهره گرفتن» مشتق-مرکّب است.«امکان پذير» مرکّب است.«دانش- فراگيري» مشتقند.درگزينه ي سوم،«اطّلاع رساني» مشتق-مرکّب» است.«کتابخانه» مرکّب است.«روزگار» مشتق است.درگزينه ي چهار«بزرگ نمايي»مشتق-مرکّب است.«طنزآميز» مرکّب است.«انساني» مشتق است.امّادرگزينه ي دوم«معناشناسي- پي بردن» مشتق مرکّب و«کوشش هم ديگر» مشتقّندوواژه ي مرکّب نيست.

17- پاسخ صحيح گزينه ي «4» است.سه گزينه ي ديگر همه جمله هاي چهارجزيي با مفعول ومسند هستند.

 

18- پاسخ صحيح گزينه ي «1» است.تکواژ ها : توجّه/-ِ / خاور / شناس / ان / -ِ / فرنگ / ي / به / بعضي / از / آثار / -ِ / فارس / ي / موجب / شد/ ه / است /   / که / خود / -ِ / ما/ نيز / به / کشف / -ِ / مجدّد / -ِ / آن / ها / دست / ياب / يم

واژه ها : توجّه / -ِ / خاورشناسان / -ِ / فرنگي / به / بعضي / از / آثار / -ِ / فارسي / موجب / شده است / که / خود / -ِ / ما / نيز / به / کشف / -ِ / مجدّد / -ِ / آن ها / دست يابيم

 

19- پاسخ صحيح گزينه ي«3»است.سه بيت ديگر به وضوح به تقابل ميان عشق وعقل اشاره دارند درحالي که گزينه ي سوم به توصيف عقل مي پردازد.

 

20- پاسخ صحيح گزينه ي «2» است.دراين بيت «دلبر» يعني معشوق .پس بيت بر قدرت مطلق معشوق تأکيد دارد نه بر عاشق.سه گزينه ي ديگر درست هستند.ابيات از غزل«دل مي رودزدستم» حافظ ازادبيات فارسي2 انتخاب شده اند.

 

21- پاسخ صحيح گزينه ي «1» است.سؤال از ادبيات فارسي عمومي 1و2 پيش دانشگاهي است.

 

22- پاسخ صحيح گزينه ي «1» است.در اين بيت واژه هاي « مدّعي و نامحرم» صراحتاً به شيطان اشاره دارند.درگزينه ي دو به ناتواني عقل،درگزينه ي سه به ناتواني فرشتگان ودر گزينه ي چهار به ناتواني آسمان در پذيرش امانت الهي وعشق به خدا اشاره شده است.به درس«شبنم عشق» ادبيات فارسي3 مراجعه کنيد.

23- پاسخ صحيح گزينه ي «2» است.براي توضيحات بيش تربه ادبيات پيش دانشگاهي وگلستان سعدي رجوع کنيد.

 

24- پاسخ صحيح گزينه ي «4» است.ابيات گزينه هاي يک،دو  و سه بر وحدت وجود اشاره دارند امّا گزينه ي چهار به نقش واثر عشق اشاره دارد.براي توضيحات بيش تر به ادبيات فارسي3 مراجعه کنيد.

 

25- پاسخ صحيح گزينه ي «4» است.در سه بيت اوّل واژه ي «غم» به معناي «عشق» است امّا در گزينه ي چهار اين واژه ،معناي «غم واندوه» دارد.به ادبيات فارسي پيش دانشگاهي رجوع کنيد.